چکیده

مفهوم مردم سالاری دینی گرچه پیشینه ای طولانی در فقه سیاسی شیعه دارد اما اصطلاح یاد شده با اسلوب جدید، به تازگی وارد اصطلاحات سیاسی شده است. مردم سالاری دینی در شکل ظاهری در بسیاری موارد با دموکراسی غربی مشابهت دارد اما ویژگیهای منحصر به فردی دارد که آن را از دموکراسی غربی جدا می کند و در حقیقت، مدل خاصی از حکومت مردمی است که محتوای آن را آموزه های دینی تشکیل می دهد و مهمترین اصول آن عبارتند از: ایمان مداری، مردم گرایی، قانون محوری، شایسته سالاری، آگاهی و رضایت محوری. آزادی از خواسته های فطری بشر است. به همین جهت، بحث از آن مورد اقبال عمومی قرار گرفته است؛ بویژه در قرون اخیر که مفهوم آزادی تحول شگرفی شده است؛ به گونه ای که مستبدترین حاکمان نیز کوشیده اند قرائتی از آن را ارائه کرده و بر اساس آن، اعمال خود را توجیه کنند. رویکرد جدید به دموکراسی و نقش مردم در حکومت، پس از اندیشه پردازی اصحاب قرارداد، در مغرب زمین تئوریزه شد و در دیگر سرزمینها نیز رواج یافت. البته دموکراسی، مردم گرایی و مردم سالاری در غرب، با آنچه که در اندیشه اسلامی مطرح می شود متفاوت است. برای پرداختن به این بحث لازم است ابتدا منظور خود را از مردم سالاری و مردم سالاری دینی، روشن و تفاوت آن دو را تبیین کنیم. می دانیم دموکراسی به مفهوم جدید آن، به معنای حاکمیت مردم یا حق جمعی برای مشارکت عمومی در قرون اخیر شایع شده است اما پیشینه این اصطلاح و مفهوم آن به آتن در قرن پنجم قبل از میلاد بر می گردد که در آن، دموکراسی به مفهوم «مردم بر مردم، برای مردم» معنا شده است. دموکراسی از دو لفظ یونانی «Demos» به معنای عامه مردم و «Krafos» به معنای قدرت، حکومت، اداره امور و حاکمیت، گرفته شده است. افلاطون این مفهوم را به کار برد و آن را در ظاهر، از همه حکومتها زیباتر دانست؛ به این بیان که همچون لباس رنگارنگ که زنان و کودکان از آن فریفته می شوند دموکراسی نیز ظاهری فریبنده دارد.( اما حکومت این چنینی را به صلاح مردم و مطلوب نمی داند و از آفتهای آن نام می برد. ارسطو نیز از دموکراسی بخوبی یاد نمی کند و مدل حکومتی بر اساس آن را به مردم عصر خود پیشنهاد نمی دهد.

دانش آموخته

• کمال اکبری

  دکتر کمال اکبری در سال 1354 در آوج استان قزوین دیده به جهان گشودند و در سال 1369 با توجه به علاقه وافری که به علوم حوزی داشتند وارد حوزه گردیدند و در طی هشت سال تحصیل درس خارج فقه و اصول از اساتید نامی همچون آیات اعظام  محمد فاضل لنکراني(ره)، صادق لاريجاني، سيدهاشم حسيني بوشهري، سيداحمد حسيني خراساني کسب فیض نمودند ایشان علاوه بر مدرک حوزوی داری مدرک کارشناسی ارشد علوم سیاسی و دکترای مدرسی انقلاب اسلامی از دانشگاه باقرالعوم (ع) قم دارند. وی پیش تر به عنوان رئیس کمیسیون زیر ساختهای فرهنگی و پژوهشی بنیاد ملی نخبگان و دبیر شورای تخصصی فرهنگی ستاد اجرایی سازی سند راهبردی کشور در امور نخبگان و عضو کمیسیون مطالعات اسلامی و رئیس کمیته فرهنگی اجتماعی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و ریاست دانشکده صدا وسیما در قم را عهده دار بوده است. وی مدیریت رادیو ندای اسلام ‌رادیو معارف به زبان انگلیسی و ـ مدیر گروه خبر و برنامه‌های سیاسی رادیو معارف و .... را در کارنامه کاری خود دارد.