اشتراک دانش دانشگاه باقرالعلوم (ع)
ارزیابی باورهای دینی بر اساس فضیلت گرایی معرفتی
1394,علمی پژوهشی
چکیده
ارزشســــنجی معرفتــــی باورهــــای دینــــی بــــر اســــاس مبــــانی گونــــاگون معرفـت شـناختی ، انجـامشـدنی اسـت . معرفـت شناسـی فضـیلت محـور، رویکـردی متــأخر در مباحــث فلســفی اســت کــه منــاط صــدق و ارزش معرفتــی بــاور را بــه کــاربــردن فضــایل عقلانــی و معرفتــی در موقعیــت متناســب بــا خــود مــی دانــد. لینــدا زگزبســکی ، فیلســوف دیــن و اخــلاق معاصــر، بــا طــرح یگــانگی فضــایل اخلاقــی و عقلانــی ، معتقــد اســت اگــر عامــل معرفتــی در هــر موقعیــت معرفتــی ، فضــیلت عقلانــی متناســب بــا آن را بــه کــار گیــرد، بــه ســبب ســاختار فضــایل کــه در کســب غایــت خــود مصــیب هســتند، بــه صــدق خواهــد رســید. بــرای محــک زدن ارزش معرفتــی باورهــای دینــی در ایــن رویکــرد بایــد معیارهــای درونــی (فضـایل عقلانــی و حکمــت عملــی ) و بیرونــی (تأســی بــه مرجــع معرفتــی و انســان حکــیم ) آن را بــر اعتقــادات دینــی تطبیــق داد و میــزان ســربلندی آنهــا را در ایــن آزمــون ســنجید. فــارغ از ارزیــابی ایــن رویکــرد کــلان معرفــت شــناختی و بــا پــیش زمینــه دانســتن آن، بــا کــاوش در ســیر تکــوین باورهــای دینــی و ســیرة دینــداران در بــاورگزینی و ســلوک معرفتــی مــی تــوان معیارهــای پــیش گفتــه را بــر ایـن باورهــا منطبــق دانســت . بــراین اســاس بـرای ارزیــابی باورهــای دینــی نبایــد بــه دنبـال معیارهـای توجیـه گرایانـه و بـاورمحور بـود؛ بلکـه بایـد نگـاهی عامـل محـور و فراینــدی داشــت و ســیر بــاورگزینی مؤمنــان را تحلیــل کــرد کــه بــه نظــر می رسد آنان در اعتقاد بنیادین به وجود خدا، در این آزمون سربلند هستند.