چکیده

«فتح اسلامی سرزمین استراتژیک شام قدیم توسط فرماندهان اموی و خلافت چندین دهه آنان موجب رشد گرایشات ضدشیعه در این سرزمین شد. اما در فاصله قرون ۵ تا ۱۰ ه.ق. این منطقه از یک سو تحولات سیاسی-اجتماعی موجب تقویت مذهب سنت و جماعت و تضعیف جریان‌های شیعی شد. از سوی دیگر ظهور اندیشه سلفی و انحراف در عقاید برخی از فرق شیعه و علاوه بر آن عدم شفافیت جو جامعه در خصوص تمایز‌گذاری میان عملکرد فرقه‌های مختلف شیعه، قالب خاصی در مناسبات مذهبی اهل سنت با شیعیات تعریف کرد که نتیجه آن کشتن عالمان منعطف سنی ، صدور احکام تکفیر و قتل برای شیعیان، گردن زدن عالمان و عوام شیعه در ملا عام و سوزاندن اجساد آن‌ها، صدور حکم جهاد با شیعه و افضل دانستن آن از جهاد با کفار و اهل کتاب بود. این در حالی بود که تلاش شیعه اثنی عشری برای همگرائی با اهل سنت با توجه به شرایط مذکور چندان موفق نبود. در وضعیت کنونی این منطقه که اندیشه سلفی در قالب گروه‌های تندرو مدعی میراث‌داری اهل سنت است، ریشه‌یابی و بازخوانی مجزای کارنامه عملی هر فرقه در گذشته می‌تواند به نتایج فاجعه‌آمیز شکاف و افتراق حاصل از تعصبات بی‌مورد توجه دهد و در ایجاد ائتلاف شیعی-سنی در مقابل این اندیشه تندرو مساعدت نماید.»

دانش آموخته

• شهناز کریمزاده سورشجانی

  عضو هیات علمی جامعه المصطفی