کتاب «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» به اهتمام مسعود معینی پورشامل چهار بخش است: مدنیت و امت در بستر اربعین، ظرفیت های کلان اجتماعی یک آیین دینی، آیین حسینی؛ ظرفیت های فرادینی و الگویی برای مطالعات آینده اربعین پژوهی.در هریک از بخش های نامبرده، مقالات متعددی توسط افراد مختلفی نگاشته شده است. معینی پور در مقدمه این کتاب، از ظرفیت های منحصر بفرد در تربیت فردی و اجتماعی نفوس، سخن گفته و مطرح کرده است: پیاده روی اربعین آیینی است که مدیریت آن کاملا مردمی، خودجوش و برپایه عشق است که هرگونه مواجهه و مداخله غیرآگاهانه، آمرانه و منفعت طلبانه در آن فرصت سوز است. «مناسک و شعائر دینی» که بُعد عملی دین را تشکیل می دهند، شامل رفتارها، گفتارها و ژست های بدنی است که به مراحل گذار زندگی معطوف اند.شعائر دینی، در میان دیگر مولفه های دین، از آن رو اهمیت می یابد که امور ذهنی را عینی و معتقدات اساسی و باورهای ایمانی را در قالب رفتارها عیان می کنند.از این رو، یکی از شاخص های مهم دینداری، پایبندی به مناسک است. مقالات بخش اول کتاب با رویکردی تمدنی کنگره اربعین حسینی را واکاوی و تلاش می کند ظرفیت های تمدنی آن را بیان کند.در بخش دوم تلاش شده است اربعین به مثابه یک آئین و منسک دینی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گیرد و ظزفیت های آن بیان شود. آسیب هایی که در کمین این آئین دینی هستند هم از دیگر مطالب بخش دوم است. در بخش سوم «مدنیت، عقلانیت، معنویت در بستر اربعین» تلاش شده با رویکردی تمدنی، ظرفیت های اربعین در ایجاد تعامل با ادیان و مذاهب و حتی با رویکردی فرادینی با آزادگان عالم بررسی شود. بخش آخر کتاب هم رویکردی جامعه شناسانه و مردم نگارانه دارد و به ارائه الگویی روشی برای مطالعات آینده اربعین پرداخته شده است. کتاب نامبرده در ۲۸۰ صفحه توسط شرکت انتشارات سوره مهر منتشر شده است.
استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / مدیر شبکه چهار صدا و سیما