چکیده

در تاریخ صدر اسلام، شخصیت های زیادی به تناسب جایگاه خویش تأثیرگذار بودند که مهم ترین آن ها صحابه پیامبر(ص) می باشند. برخی به سبب سوابق مبارزاتی، بعضی به جهت رشد در علم دین و دسته ای هم به علت نسبت خویشاوندی با پیامبر(ص) در تقسیم بندی اصحاب پیامبر(ص) جای گرفتند. یکی از شخصیت های مهم که در حوادث صدر اسلام نقش به سزایی داشت، عباس بن عبدالمطلب ـ عمومی پیامبر اسلام(ص) ـ است که در میان بنی هاشم و مسلمانان، موقعیت درخور توجهی داشت. موضوع این نوشتار مروری بر زندگانی و شخصیت عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر اسلام(ص) و حضور وی در برخی از حوادث صدر اسلام است. در این نوشتار ابتدا به معرفی اجمالی فرزندان عباس بن عبدالمطلب و بیان گوشه هایی از زندگانی وی پرداخته شده و سپس نقش و حضور او در ماجراهایی چون:سدالابواب، پیمان عقبه دوم، عدم اعتراض وی به شورای دارالندوه، اسلام آوردن او، حضور و نقش او در جنگ های بدر و احد، فتح مکه، جنگ های حنین و تبوک، نامه نگاری او به پیامبر اکرم(ص)، شرکت کردن او در تدفین و تکفین رسول خدا(ص)، رابطه او با خلفا و امام علی(ع) و در نهایت وفات عباس بن عبدالمطلب بررسی گردیده است. نویسنده همچنین تحلیلی از شخصیت چندجانبه عباس بن عبدالمطلب و تغییر و چرخش محور او در مقاطع مهم تاریخ صدر اسلام ارائه نموده است.

دانش آموخته

• صدراله اسماعیل زاده