چکیده

کتابی به فارسی، در فلسفه، تألیف مدرّس زنوزی. این اثر بدیع و دشوار در پاسخ به پرسش‌های هفت‌گانۀ شاهزادۀ قاجار، عمادالدوله بدیع‌الملک میرزا، نوشته شده است. خلاصۀ این پرسش‌ها به شرح زیر است: ۱. آیا خداوند وجود صرف است یا مافوق وجود است و نسبت صفات با او چگونه است؟ ۲. آیا وجود وحدت شخصی دارد یا تشکیکی؟ ۳. نسبت خدا با عالم چگونه است، داخل آن است یا خارج؟ ۴. علم خدا به عالم چگونه است؟ ۵. آیا علم خدا جنبۀ علیّت دارد و او چگونه علم به قبایح دارد؟ ۶. غایت خلقت چیست؟ ۷. بررسی و استفسار از چگونگی رأی حکمای فرنگ دربارۀ اعتقاد به خدا و صفات کمالی او. مدرّس زنوزی عمدتاً به‌واسطۀ عرضۀ مطالب بدیع در این کتاب به «حکیم مؤسس» شهرت یافت. پاره‌ای از بدایع فکری وی در این کتاب عبارت‌ است از: اقامۀ برهان ابداعی بر اصالت وجود، طرح نو در اعتبار مقسم اعتبارات ماهیت، تقریر برهان بساطت حقیقت وجود و چگونگی اعتبار وحدت تشکیکی در وجود. این اثر افزون بر چاپ سنگی (تهران ۱۳۱۴ق)، براساس سه نسخۀ خطی به کوشش احمد واعظی چاپ شده است (تهران ۱۳۷۶ش).

استاد

• احمد واعظی

  استاد گروه فلسفه و کلام دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم / عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی